بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و ‏مواد آلی در اراضی دیم شیب دار

در مناطق خشک و نیمه خشک، بارش­ های جوی به­­صورت نامنظم و اغلب با شدت بیش تری اتفاق می­افتد؛ این امربه خصوص در اراضی که در جهت شیب شخم خورده اند، منجر به تولید رسوب و هدررفت خاک می­شود. در این گونه اراضی، اعمال روش ­های صحیح مدیریتی و به زراعی می­تواند اثرات نامطلوب این فرآیند را کاهش دهد. در این بررسی، اثر دو تیمار کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش در کرت­ های استاندارد و در سه طبقه شیب 12-0، 20-12 و 40 –20 درصد با سه تکرار، جمعاً به تعداد 18 کرت در قالب کرت­ های خرد شده در پایه طرح بلوک­ های کامل تصادفی، مورد مقایسه قرار گرفتند. در تمامی کرت­ ها شخم موازی شیب، اعمال شد. در نیمی از آن ها کاه و کلش گندم به مقدار پنج تن در هکتار به صورت مالچ سطحی پاشیده شد. سپس بعد از هر بارندگی مؤثر، اقدام به اندازه گیری مقدار رسوب خارج شده از کرت ­ها شد. نتایج نشان داد که کاربرد مالچ، سبب کاهش 36.9، 10.8 و 4.55 برابری هدررفت خاک به ترتیب برای طبقه ­های شیب 12-0، 20-12 و 40–20 درصد نسبت به کرت­های شاهد شده است. این مقادیر برای هدررفت مواد آلی در طبقه ­های شیبمذکور معادل 2.33،7.1 و 4.29 برابر بوده است. نتیجه تجزیه و تحلیل آماری در محیط نرم افزار sas نشان داد که اختلاف بین کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش از نظر تولید رسوب و هدررفت مواد آلی، در سطح پنج درصد معنی دار بود، اما بین میانگین رواناب در طبقه ­های مختلف شیب، اختلاف معنی داری وجود ندارد. این نتایج نشان می‎­‍ دهند که استفاده از مالچ کاه و کلش می­ تواند موجب افزایش نفوذ و کاهش هدررفت خاک شده و با جلوگیری از شسته شدن مواد آلی می تواند از کاهش حاصل خیزی در این گونه اراضی جلوگیری کند.